Heimilisúrgangur og endurvinnsla

Það sem fer í endurvinnslutunnuna skal vera hæft til endurvinnslu svo sem hreinar plastumbúðir, pappír og pappi.
Erfitt getur verið að meta hvort um sé að ræða endurvinnanlega plastumbúðir eða ekki en þumalputtareglan er sú að umbúðir úr mjúku eða hörðu plasti eru endurvinnanlegar, sem dæmi umbúðir af matvöru, dósir af unnum mjólkurvörum, drykkjarfernur (tappi má vera með) brúsar, drykkjarrör, plastfilmur, poka o.s.frv. Athugið að mikilvægt er að skola umbúðir áður en þær eru settar í endurvinnslutunnuna því óhreinar umbúðir eru óhæfar til endurvinnslu.

Athugið að það er stranglega bannað að henda í endurvinnslutunnuna oddhvössum hlutum s.s. hnífum, gleri, nálum og öðrum hættulegum og/eða sóttmenguðum varningi sem getur skaðað umhverfi og fólk.

Í orkutunnuna fer almennur heimilisúrgangur sem ekki á heima í endurvinnslutunnunni. Úrgangur úr tunnunni fer til SORPU þar sem annar úrgangur er skilinn frá lífrænum úrgangi sem fluttur er svo í gas- og jarðgerðarstöð til frekari vinnslu í moltu og metan. Nánar má lesa um ferlið í gas- og jarðgerðarstöðinni á vef SORPU .
Sem dæmi um úrgang sem má fara í orkutunnuna eru matarleifar og annar lífrænn úrgangur, niðursuðudósir, bleiur, blautklútar, plastleikföng, tannburstar o.s.frv.

Íslenska gámafélagið sinnir tæmingu á bæði orku- og endurvinnslutunnum fyrir Kópavogsbæ. Almennt eru tunnurnar tæmdar á 14 daga fresti. Sorphirðudagatal má sjá í tengdum skjölum hér til hliðar á síðunni.

Samkvæmt gr. 6.12.18 í byggingarreglugerð skal sorptunnum vera komið fyrir í sorpgerði eða sorpskýli. Aðgengi að sorpskýli skal vera án hindrana þannig að tæming geti farið fram án vandkvæða. Á vetrum ber húseigendum að hreinsa snjó frá sorpgeymslum og þeirri leið sem flytja þarf sorpílát um innan lóðar. Ef aðgengi að sorpskýlum eða sorpgeymslum er hindrað, eru tunnurnar ekki tæmdar.

Grenndargáma í Kópavogi og staðsetningu þeirra má sjá hér . Í grenndargáma er hægt að losa sig við gler og plast. Á grenndargámastöðvunum eru einnig gámar þar sem hægt er að losa sig við fatnað og annað textíl efni. Athugið að fatnaður og annað textíl efni á ekki að fara í endurvinnslu- eða orkutunnu. Einnig eru þar gámar fyrir skilagjaldsskyldar drykkjarumbúðir.

Á endurvinnslustöðvar er hægt að losa sig við annan úrgang sem til fellur á heimilinu og sem ekki má setja í tunnur eða á grenndargámastöðvar. Nánari upplýsingar um endurvinnslustöðvar eru á heimasíðu SORPU

Færst hefur í vöxt að komið sé fyrir djúpgámum utan við fjölbýli eða stofnanir sem leysa af hólmi hinar hefðbundnu sorpgeymslur eða sorpgerði. Djúpgámar eru niðurgrafnar sorpgeymslur þar sem úrgangi er fleygt inn um toppstykkið sem líkist oftast hefðbundinni rusla- eða flokkunartunnu. Flokkun í djúpgáma er á sama hátt og í hefðbundnar tunnur, eða annarsvegar endurvinnsluefni, pappír og plast, og hinsvegar almennt sorp í orkutunnur. Í djúpgámum eru skynjarar sem segja til um fyllingarhlutfall gámsins og er hann einungis tæmdur þegar hann er fullur eða við að verða fullur – hefðbundin sorphirðudagatöl eiga því ekki við um djúpgáma.

• Leiðbeiningar og kröfulýsingar vegna djúpgáma

„Hvar sæki ég um nýja sorptunnu?“

Ef endurnýja þarf eða fá nýja tunnu fyrir úrgang svo sem við nýbyggingar eða gerðar hafa verið breytingar á eldra húsnæði skal hafa samband við Þjónustumiðstöð í síma 441 9000.

„Tunnan mín er skemmd, eða hún skilaði sér ekki eftir tæmingu, hvað geri ég?“

Sorptunnurnar eru eign Kópavogsbæjar en það er á ábyrgð húseiganda að sjá til þess að umgengni um tunnurnar sé á þann veginn að þau verði ekki fyrir óþarfa hnjaski eða skemmdum. Ef hægt er að rekja tjón á íláti til slæmrar umgengni kann íbúi að þurfa að greiða fyrir endurnýjun þess.

Hafa skal samband við Þjónustumiðstöð í síma 441 9000 til að tilkynna um skemmt sorpílát eða ef það hefur ekki skilað sér til baka eftir að það var tæmt.

„Hvað geri ég við einnota grímur og einnota hanska á Covid-19 tímum?“

Einnota hanska er ekki hægt að endurvinna og því eiga þeir alltaf að fara með almennu sorpi.

Grímur eiga að fara með almennu sorpi og er gott að klippa á böndin ef hægt er.

Snýtibréf og handþurrkur eiga að fara með almennu sorpi.

Flokkun og vinnsla á endurvinnsluhráefni úr endurvinnslutunnunni þ.e. á plastumbúðum, pappa og pappír helst óbreytt, þ.e. það þarf að vera hreint til þess að vera hæft til endurvinnslu.

„Hvað geri ég við lyf og lyfjaumbúðir?“

Öruggasta leiðin til að losa sig við gömul lyf og lyf sem er ekki lengur þörf fyrir er að skila þeim í apótek til eyðingar. Ekki má henda lyfjum í rusl, vask eða klósett vegna umhverfisáhrifa.

Þeim hluta umbúðanna sem lyfin hafa snert þ.e. innri umbúðir skal einnig skila til apóteka til eyðingar en ytri umbúðir, svo sem pappakarton eða plastkassar skal flokka eins og annað sorp.

Sprautum og sprautunálum skal skilað í apótek í lokuðum ílátum til að koma í veg fyrir að starfsmenn skaði sig á oddhvössum hlutum. Hægt er að fá sérstök nálabox í apótekum.

„Hvar set ég jólapappír?“

Allur jólapappír skal fara í endurvinnslutunnuna en límbönd og gjafaborðar eru ekki tæk til endurvinnslu og fara því orkutunnuna.

„Hvernig er hægt að vita hvort umbúðir eru plast, pappír eða ál?“

Meginreglan er sú, að plast sléttir aftur úr sér eftir að það er krumpað, ál helst hins vegar krumpað. Pappír má auðveldlega rífa. Hins vegar getur verið að um blandaðar umbúðir sé að ræða sem ekki er hægt að aðgreina auðveldlega í plast, pappa eða ál.

Mjólkurfernur og djúsfernur eru endurvinnanlegar þar sem til er sérgreindur endurvinnsluferill fyrir þær. Ekki þarf að rífa plasttappa eða álfilmur frá.

„Hvað á ég að gera við kertaafganga?“

Flestallar endurvinnslustöðvar taka við kertaafgöngum og koma þeim í endurvinnslu.

„Þarf að taka merkimiða af plastumbúðunum áður en þær eru settar í endurvinnslutunnuna?“

Nei, það þarf ekki að taka merkimiðana af plastumbúðunum

Efni úr endurvinnslutunnunni er flokkað, baggað og sent til endurvinnslufyrirtækja í Evrópu.

Plastumbúðir fara til Svíþjóðar þar sem því er flokkað eftir plasttegundum og hakkað og síðan selt til plastfyrirtækja sem framleiða nýjar vörur úr plastinu. Það plast sem ekki er endurvinnanlegt af einhverjum ástæðum fer til orkuvinnslu þar sem orkan úr plastinu er nýtt til raforkuframleiðslu og hitunar. Árið 2019 fóru um 75% af umbúðunum til efnislegrar endurvinnslu en 25% fóru til orku- og hitavinnslu.

Pappír fer til hráefnisheildsala í Hollandi þar sem hann er flokkaður og endurunninn hjá viðskiptavinum heildsalans. Ekki er teljandi rýrnun á pappírsflokkunum við flokkun og því fer allt hráefnið til endurvinnslu sem árið 2019 var rétt tæplega eitt og hálft tonn.

Ekkert af því sem fer í endurvinnslutunnurnar í Kópavogi fer því til urðunar. Stærsti hluti hráefnisins er nýttur í efnislega endurvinnslu en sá hluti sem ekki er endurvinnsluhæfur fer í að framleiða hita og rafmagn fyrir frændur okkar í Skandinavíu.

Sorphirðugjöld eru innifalin í fasteignagjöldum og eru tvær tunnur innifaldar í gjaldinu. Hægt er að sækja um aukatunnu með að hafa samband við Þjónustumiðstöð í síma 441 9000. Greitt er aukagjald fyrir viðbótartunnu.